Lubiana
Sołectwo: Lubiana

Aktualna liczba mieszkańców - 360

Historia

Lubiana jest wsią o metryce średniowiecznej; pierwsza wzmianka pochodzi z 1352 r. kiedy to należała do rodu von Koethen. W 1629 r. spłonęły wszystkie zabudowania wraz z dworem. Pod koniec XVIII w. zbankrutowali von Schroederowie (właściciele Lubiany), a w 1794 r. majątek ponownie nabyła rodzina von Koethenów. Do kon. XIX w. wielokrotnie zmieniali się właściciele majątku. Za czasów Ernesta Schroedera wybudowano pałac (1900 r.), domy mieszkalne dla robotników rolnych. Po 1914 r. wieś zelektryfikowano. 
W latach 1945-1957 zespół należał do PNZ, potem działało tu PGR. Od 1957 r. mieściła się tutaj siedziba Państwowego Ośrodka Hodowli Zarodowej. Po 1945 r. rozebrano kościół w Lubianie, na tym miejscu pobudowano potem parterowy pawilon przedszkola, dawny cmentarz przykościelny splantowano, na tym terenie jest obecnie plac zabaw.

Układ przestrzenny i zabudowa

Materiał kartograficzny z 1892 r. dokumentuje Lubianę jako krótką ulicówkę z kościołem (wraz z przyległą nekropolią), zespołem folwarcznym oraz parkiem umieszczonymi w pierzei południowej. Kompozycja zespołu zgeometryzowana, o charakterze otwartym. Przypuszczalnie w pierzei S mieściła się kolonia mieszkalna oraz część zabudowy gospodarczej. Mapa z 1934 r. dokumentuje analogiczny układ przestrzenny z czytelnym założeniem parkowym i dużym ogrodem. Na zachód od wsi wytyczono linię kolejową oraz stację kolejową. 
Współcześnie zachowana została zwarta kompozycja geometryczna zespołu folwarcznego, pałac oraz rozległe założenie parkowe, zabudowania kolejowe pochodzące z lat 10-tych XX w.; murowane, z trzyotworowym ceglanym detalem. Istnieje cmentarz przykościelny (teren przy wjeździe na dziedziniec pałacowy, obok przedszkola) cmentarza grzebalnego, położonego na pd.-wschód od wsi z uwagi na pełnioną funkcję (przy szosie do Boguszyn).